Odpowiedzialność stomatologa za teleporady
Wielu stomatologów zapewne zastanawia się czy ma obowiązek udzielenia konsultacji medycznych pacjentom czy też innym osobom, które zwracają się z taką prośbą on-line czy też za pomocą portali społecznościowych. Wielu też zastanawia się, jaka jest jego odpowiedzialność za udzielenie teleporady stomatologicznej?
Epidemia koronawirusa, pozamykane gabinety stomatologiczne, przyjmujące pacjentów tylko w nagłych przypadkach, zmusiła zarówno stomatologów jak i obywateli do tego, aby przejść na konsultacje on-line.
Co to jest teleporada stomatologiczna?
Taką teleporadą może być: udzielenie informacji o leczeniu, zastosowanym produkcie leczniczym, wystawienie e-recepty, postawienie diagnozy przez lekarza stomatologa za pomocą środków porozumiewania się na odległość tj.: na portalu społecznościowym, komunikatory takie jak Whatsup, Messenger, wideokonferencję.
Czy stomatolog ma obowiązek leczenia/udzielania konsultacji on-line?
Ustawa o zawodach lekarza i lekarza dentysty nakłada na lekarza obowiązek orzekania o stanie zdrowia określonej osoby po jej uprzednim osobistym zbadaniu lub za pośrednictwem systemów teleinformatycznych lub systemów łączności. Od 12 grudnia 2015 r. nowelizacja ustawy o zawodzie lekarza i dentysty, dopuściła możliwość przeprowadzenia badania za pośrednictwem systemów teleinformatycznych lub systemów łączności. Powyższą zmianę należy uznać za zasadną i odpowiadającą aktualnym zdobyczom technologicznym, które umożliwiają bliski kontakt z osobą badaną. Jednak przepis ten odnosi się do badania określonej osoby, a nie pacjenta. Jak się wydaje, wynika to z tego, że przepis może dotyczyć sytuacji orzekania o osobach innych aniżeli pacjenci. Pacjent zaś, to osoba zwracająca się o udzielenie świadczeń zdrowotnych lub korzystająca ze świadczeń zdrowotnych udzielanych przez podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych lub osobę wykonującą zawód medyczny.
Istotnym jest, że stomatolog nie ma obowiązku leczenia osoby/ pacjenta, stawiania diagnozy czy też udzielania porad stomatologicznych w ramach telemedycyny, chyba że rozszerzył swoją działalność na takie usługi i w związku z tym przyjął na siebie taką odpowiedzialność.
Odpowiedzialność za błędną diagnozę on-line
Na wstępie należy wskazać, że stomatolog może być pociągnięty do odpowiedzialności za udzielenie błędnej teleporady stomatologicznej.
Zasadniczo stomatolog ma obowiązek osobistego zbadania pacjenta. Wynika to z Kodeksu Etyki Lekarskiej, jak również ze względów praktycznych. Art. 9. Kodeksu Etyki Lekarskiej stanowi: „Lekarz może podejmować leczenie jedynie po uprzednim zbadaniu pacjenta. Wyjątki stanowią sytuację, gdy porada lekarska może być udzielona wyłącznie na odległość.”
Ciężko wyobrazić sobie prawidłowe zdiagnozowanie problemu bez uprzednich badań i obejrzenia pacjenta. Jeśli stomatolog pominie ten ważny krok i nie zbada osoby/pacjenta, mogą zaistnieć podstawy do stwierdzenia, że popełnił błąd w diagnozowaniu czy leczeniu.
W praktyce…
W sytuacji, w której pacjent czy inna osoba pisze na portalu społecznościowym do stomatologa, iż potrzebuje konsultacji, diagnozy z uwagi np. na bardzo silny ból zęba, a stomatolog udziela teleporady, dochodzi do zawarcia ustnej umowy między taką osobą, a stomatologiem – umowy o świadczenie usług stomatologicznych.
Osoba, która otrzyma od stomatologa błędną teleporadę ma prawo domagać się odszkodowania i zadośćuczynienia za doznane wskutek błędnej teleporady krzywdy i szkody materialne (koszty dodatkowego leczenia, leków).
Do błędów diagnostycznych dochodzi najczęściej na skutek niezbadania pacjenta, lub też przeprowadzenia badania w niedokładny, jedynie pobieżny sposób, co oczywiście ma miejsce w przypadku, kiedy pacjent nie został obejrzany fizycznie przez lekarza stomatologa. Równie często błędne diagnozy stawiane są na skutek nieprzeprowadzenia specjalistycznych badań, gdy ich konieczność wynika z określonych w medycynie zasad prawidłowego postępowania. Do błędnej diagnozy dochodzi również często wskutek pominięcia przy diagnozowaniu wywiadu z pacjentem lub błędnej interpretacji wyników, co może zdarzać się w przypadku teleporady.
Co może zrobić stomatolog?
Niewątpliwe obecne przepisy, które dopuszczają udzielanie świadczeń zdrowotnych z wykorzystaniem systemów teleinformatycznych lub systemów łączności wydają się niewystarczające wobec obserwowanego rozwoju telemedycyny w Polsce. Brakuje standardów i wytycznych w zakresie udzielania świadczeń telemedycznych, co zagwarantuje bezpieczeństwo i ochronę pacjentów, lekarzy i lekarzy dentystów.
Jak wskazuje stanowisko Nr 100/19/P-VIII PREZYDIUM NACZELNEJ RADY LEKARSKIEJ z dnia 25 października 2019 r. :
„Konieczne jest by konsultacja telemedyczna zapewniała odpowiednią jakość, prowadzona była zgodnie obowiązującymi zasadami etyki lekarskiej, w szczególności z zachowaniem tajemnicy lekarskiej oraz zgodności z sumieniem lekarza, z dokładnym poinformowaniem pacjenta o ewentualnych ograniczeniach konkretnej metody telemedycznej oraz o możliwości wyboru przez pacjenta bezpośredniego kontaktu z lekarzem, na każdym etapie udzielania takiego świadczenia telemedycznego.”
Lekarz stomatolog chcąc uchronić się przed odpowiedzialnością może zamieścić stosowne zastrzeżenia/klauzule uwalniające go od takiej odpowiedzialności.
Więcej informacji
Więcej informacji w jaki sposób zabezpieczyć się przed odpowiedzialnością w ramach teleporad możecie Państwo otrzymać w naszej Kancelarii. Zapraszamy do kontaktu bezpośredniego, telefonicznego pod numerem: +48 882 120 775 lub też skorzystanie z formularza kontaktowego celem umówienia wizyty lub porady on-line. Nasz zespół prawników chętnie odpowie Państwu na wszystkie pytania.
Autor: Adwokat Justyna Cudna-Wilk