Rozwiązanie umowy o pracę

Rozwiązanie umowy o pracę

Kodeks pracy przewiduje następujące możliwości rozwiązania umowy o pracę:

1. na mocy porozumienia stron;
2. przez oświadczenie jednej ze stron z zachowaniem okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem);
3. przez oświadczenie jednej ze stron bez zachowania okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia);
4. z upływem czasu, na który była zawarta.

Rozwiązania przedstawione w punkcie 1 i 4 opierają się na zgodnej woli stron i najczęściej rozwiązanie umowy o pracę z jednej z tych przyczyn nie wywołuje kontrowersji. Inaczej bywa w przypadku gdy do rozwiązania umowa dochodzi z inicjatywy jednej ze stron. Szczególnie jeśli to pracodawca decyduje się taką umowę rozwiązać. W artykule pokrótce zostaną omówione najważniejsze zagadnienia dotyczące rozwiązania umowy o pracę przez oświadczenie jednej ze stron z zachowaniem oraz bez zachowania okresu wypowiedzenia.

Rozwiązanie umowy o pracę z zachowaniem okresu wypowiedzenia – okres wypowiedzenia

Zgodnie z ogólną zasadą prawa pracy każda ze stron może rozwiązać umowę o pracę za wypowiedzeniem. Okres wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony i określony jest uzależniony od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy i wynosi:

• 2 tygodnie, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 6 miesięcy;
• 1 miesiąc, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 6 miesięcy;
• 3 miesiące, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 3 lata.

Odstępstwem od powyżej opisanej reguły jest sytuacja, gdy wypowiedzenie pracownikowi umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony lub umowy o pracę zawartej na czas określony następuje z powodu ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy albo z innych przyczyn niedotyczących pracowników. W takim przypadku pracodawca może, w celu wcześniejszego rozwiązania umowy o pracę, skrócić okres trzymiesięcznego wypowiedzenia, najwyżej jednak do 1 miesiąca, z zastrzeżeniem, że pracownikowi przysługuje odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za pozostałą część okresu wypowiedzenia.

Rozwiązanie umowy o pracę z zachowaniem okresu wypowiedzenia – przyczyna wypowiedzenia

Pracownik może wypowiedzieć umowę o pracę w każdym czasie i co do zasady nie ma obowiązku podania przyczyny, dla której wypowiedzenia dokonuje. Wyjątkiem będzie tutaj m.in. rozwiązanie umowy o pracę z powodu mobbingu (art. 94³ § 5 k.p.).

Inaczej kształtują się w tym zakresie uprawnienia pracodawcy. Łatwiejsze dla pracodawcy jest wypowiedzenie umowy zawartej na czas określony, a to z uwagi na to, że kodeks pracy nie zobowiązuje pracodawcy do podania pracownikowi przyczyny wypowiedzenia (art. 30 § 4 k.p.), pracodawca zwolniony jest również z obowiązku przeprowadzenia konsultacji związkowej (art. 38 k.p.).

W przypadku umów o pracę na czas nieokreślony pracodawca zobowiązany jest najpóźniej w dniu wypowiedzenia umowy podać pracownikowi przyczynę wypowiedzenia. Kodeks pracy nie zawiera żadnego katalogu przesłanek wypowiedzenia umowy. Nie oznacza to jednak pełnej dowolności po stronie pracodawcy, w judykaturze przyjmuję się, że przyczyna wypowiedzenia musi być: prawdziwa; konkretna oraz zrozumiała dla pracownika. Taki pogląd wynika z wyroku Sądu Najwyższego w sprawie o sygn. akt I PK 155/15, gdzie podkreślono, że:

„wskazanie przyczyny oznacza zatem przedstawienie konkretnego i prawdziwego zdarzenia lub zachowania (zdarzeń lub zachowań), które w okolicznościach poprzedzających wypowiedzenie lub mu towarzyszących uzasadnia – zdaniem pracodawcy – wypowiedzenie stosunku pracy. Opis przyczyny musi umożliwiać jej konkretyzację w miejscu i czasie.”

Co więcej zasadną jest, że

„podanie w oświadczeniu o wypowiedzeniu umowy o pracę przyczyny pozornej (nierzeczywistej, nieprawdziwej) jest równoznaczne z brakiem wskazania przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie w pojęciu art. 30 § 4 KP. Jeżeli wskazana w wypowiedzeniu przyczyna jest pozorna, to równocześnie jest ono bezzasadne (art. 45 § 1 KP), chyba że pracodawca wskazuje ponadto jakieś inne przyczyny wypowiedzenia usprawiedliwiające odmienne twierdzenie.” (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 października 1999 r., sygn. akt I PKN 304/99).

Więcej informacji

Zapraszamy do zapoznania się z drugą częścią artykułu na temat „Rozwiązania umowy o pracę”, w której zajmiemy się tematyką:

• Rozwiązanie umowy o pracę bez okresu wypowiedzenia
• Nieuzasadnione wypowiedzenie umowy o pracę – uprawnienia stron

Link do artykułu znajduje się poniżej:

🔗 Rozwiązanie umowy o pracę – część 2

Autor: Zespół Kancelarii