ArtykułyUprowadzenie dziecka za granicę

Uprowadzenie dziecka za granicę – część I

W pierwszej części artykułu pt.: „Uprowadzenie dziecka za granicę” poruszyliśmy kwestie takie jak:

  1. Uprowadzenie dziecka za granicę w świetle nowego rozporządzenia Bruksela II ter
  2. Bruksela II ter a Konwencja Haska
  3. Rozporządzenie Bruksela II ter – definicja
  4. Uprowadzenie dziecka za granicę a szybkość postępowania sądowego
  5. Wykonanie w terminie 6 tygodni

Link do części pierwszej tutaj.

 

Wyrażanie poglądów przez dzieci w sprawach uprowadzenia

Nowe Rozporządzenie zapewnia również rzeczywistą i skuteczną możliwość wyrażania poglądów przez dzieci w sprawach powrotu dziecka toczących się na postawie Konwencji haskiej jaki i sprawach dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej. Procedura wysłuchania dziecka podlega prawu krajowemu i procedurze krajowej obowiązującej w danym państwie członkowskim.
Prawo takie jest również wyrażone w art. 12 Konwencji o prawach dziecka i zapewnia dziecku, które jest zdolne do kształtowania swych własnych poglądów, prawo do swobodnego ich wyrażenia we wszystkich sprawach dotyczących dziecka, przyjmując je z należytą wagą, stosowanie o wieku oraz dojrzałości dziecka. Również w polskim prawie w procedurze cywilnej istnieje obowiązek wysłuchania dziecka w sprawach dotyczących osoby lub majątku dziecka (jeżeli jego stan rozwój umysłowy, stan zdrowia i stopień dojrzałości na to pozwala, uwzględniając w miarę możliwości jego rozsądne życzenie).
Wysłuchanie dziecka w sprawach haskich jest słusznym podejściem, przy czym w mojej ocenie wysłuchanie dziecka powinno rozpocząć w jak najszybszym terminie od dnia wniesienia wniosku o powrót dziecka wówczas jest szansa, że dziecko nie będzie jeszcze zmanipulowane przez drugiego rodzica. Słuchanie dziecka po roku izolacji od drugiego rodzica, kiedy dziecko już zasymilowało się z nowym otoczeniem, chodzi do nowej szkoły i przez rok jest manipulowane przez rodzica wypacza sens tego przepisu. Dziecko takie podczas wysłuchania wypowiada słowa rodzica, z którym przebywało przez rok.

 

Zapewnienie kontaktu między dzieckiem a rodzicem

Nowością w Rozporządzeniu Bruksela II ter jest możliwość zapewnienia na czas trwania postepowania kontaktu między dzieckiem, a rodzicem, który żąda jego powrotu. Poprzez przyznanie Sądom szerokiej możliwości stosowania środków tymczasowych i zabezpieczających. Nie było to takie oczywiste dla sądów, które dotychczas rozpoznawały sprawy o powrót dziecka. Niektóre sądy oddalały takie wnioski o zabezpieczenie na czas trwania postępowania, bojąc się, że zostanie naruszona jurysdykcja państwa, które ma prawo orzekać co do istoty sprawy tj. co do opieki czy kontaktów z dzieckiem. W takim przypadku państwo, w którym toczy się sprawa w trybie konwencji haskiej może stosować środki tymczasowe, w tym środki zabezpieczające, które są dostępne w danych państwie członkowskim. Zapewnienie takiego kontaktu ma kluczowe znaczenie w celu przeciwdziałania zerwania kontaktów między dzieckiem a rodzicem, a także przeciwdziałać szkodom psychicznym i fizycznym.
Rozporządzenie Bruksela II ter ograniczenia stosowania przez sądy najczęściej powoływanej przesłanki odmowy zarządzenia powrotu dziecka (tj. istnienia poważnego ryzyka, że powrót dziecka naraziłby je na szkodę fizyczną lub psychiczną albo w jakikolwiek inny sposób postawiłby je w sytuacji nie do zniesienia).
Nowością jest także regulacja zgodnie z którą, że nawet w razie odmowy wydania orzeczenia nakazującego powrót dziecka przez sąd jednego z państw członkowskich, ostatnie słowo co do zarządzenia tego powrotu przysługuje sądowi państwa, w którym miało ono miejsce zwykłego pobytu przed bezprawnym uprowadzeniem lub zatrzymaniem.

 

Uprowadzenie dziecka za granicę – procedura exequatur

Ponadto w zakresie uznawania i wykonywania orzeczeń w sprawach małżeńskich i dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej (w tym spraw toczących się w trybie konwencji haskiej) rozporządzenie znosi całkowicie, w odniesieniu do tych orzeczeń, procedurę exequatur. Oznacza, że uznawanie orzeczeń sądowych odbywać się będzie bez potrzeby przeprowadzania specjalnego postępowania, a wykonywanie orzeczeń sądowych w innych państwach członkowskich UE będzie się odbywało bez konieczności uzyskania stwierdzenia ich wykonalności. Wprowadzenie jednej regulacji miało na celu ułatwienie obiegu orzeczeń, dokumentów urzędowych i porozumień.
Nowe Rozporządzenie przyznaje sądom kompetencję do uznania nieprawomocnego orzeczenia zarządzającego powrót dziecka za tymczasowo wykonalne, niezależnie od wniesionych środków zaskarżenia, jeżeli ze względu na dobro dziecka wymagany jest jego powrót przed prawomocnym zakończeniem postępowania;

 

Więcej informacji

Nasza kancelaria prowadzi sprawy w trybie Konwencji haskiej, jeżeli mają zatem Państwo jakiekolwiek zapytania odnośnie tematyki uprowadzeń dzieci, zapraszamy do kontaktu bezpośredniego lub telefonicznego pod numerem: +48 882 120 775 celem umówienia wizyty lub porady on-line. Nasz zespół prawników chętnie odpowie Państwu na wszystkie pytania.

 

Autor: Adwokat Justyna Cudna-Wilk